Van kennis naar actie. Toepassing van richtlijnen in de GGZ
Samenvatting
Vanaf 1999 zijn er voor de geestelijke gezondheidszorg 11 multidisciplinaire richtlijnen ontwikkeld. Over de toepassing van richtlijnen in de behandelpraktijk is weinig systematisch onderzoek gedaan. Aan de hand van doorbraakprojecten voor de richtlijnen schizofrenie, angststoornissen en depressie schetsen we hiervan een beeld.
De resultaten laten zien dat doorbraakprojecten een positief effect hebben op de toepassing van richtlijnen. Zorgprocessen verbeteren onmiskenbaar en evidence based interventies worden na een project meer en beter toegepast dan daarvoor. Desalniettemin krijgt nog steeds een aanzienlijk deel van de cliënten niet, te laat of in onvoldoende mate de aanbevolen behandeling. De belemmeringen voor toepassing van psychotherapie betreffen vooral structurele factoren (onvoldoende psychotherapeutische capaciteit), organisatorische factoren (onvoldoende samenwerking, te weinig tijd, ontbreken van ondersteuning) en factoren op het niveau van de therapeut (onvoldoende kennis en vaardigheden). Implementatie inspanningen moeten gericht zijn op het wegnemen van deze obstakels. Tot slot zijn betrouwbare gegevens over de toepassing van richtlijnen nodig om de kwaliteit van de zorg, en dus het toepassen van effectieve interventies, te verbeteren.
Literatuur
- Batelaan, N., & Penninx, B. (2011). Epidemiologie. In: Balkom, T. van, Oosterbaan, D., V isser, S., & Vliet, I. van. Handboek Angststoornissen. Utrecht: De Tijdstroom.
- Beurs, E., & Zitman, F.G. (2007). Routine Outcome Monitoring. Het meten van therapie effect in de klinische praktijk met webbased software. Maandblad Geestelijke volksgezondheid 62:13-28.
- Burgers, J., Ouwens, M, Splunteren, P. van, & Øvretveit, J. (2011). New perspectives on effective implementation of guidelines. Nijmegen/Utrecht: IQ UMC Radboud en Trimbosinstituut.
- Duin, D. van, Franx, G., Van Wijngaarden, B., Van der Gaag, M., Slooff, C., & Wensing, M. (ter publicatie aangeboden). Quality improvement in chronic mental healthcare in the Netherlands: results of the Schizophrenia Breakthrough Collaboratives A quality improvement report..
- Fenema, E. van, Wee, N. van der, & Zitman, F., Richtlijnen in de behandelpraktijk. In: Bal kom, T. van, Oosterbaan, D., Visser S., & Vliet I. van. (2010) Handboek Angststoornissen. Utrecht: De Tijdstroom.
- Graaf, R. de, Ten Have, M., & Van Dorsselaer S. (2010). De psychische gezondheid van de Nederlandse bevolking. NEMESIS-2: Opzet en eerste resultaten. Utrecht: Trimbos- instituut.
- Grol, R., & Wensing, M. (2001). Implementatie: Effectieve verandering in de patiëntenzorg. Maarssen: Elsevier.
- Grol, R., & Grimshaw, J. (2003). From best evidence to best practice: effective implementation of change in patients care. The Lancet, 362, 1225-1230.
- Havenaar, J., Splunteren, P. van, & Wennink, J. (red.) (2008). Koersen op kwaliteit in de GGz. Assen: Van Gorcum.
- Hutschemaekers, G. (2010). Wetten in de weg en praktische bezwaren, inaugurele rede. Nijmegen: Radboud Universiteit Nijmegen.
- Lindt, S. van de (2007). Bemoeizorg in bange dagen. Maandblad Geestelijke volksgezondheid 5, 401-413.
- Sinnema, H., Franx, G., Spijker, J., Ruiter, M., Haastrecht, H. van, Verhaak, P.F.M., & Nuijen, J. Geboden zorg bij depressie en richtlijnaanbevelingen: aanknopingspunten voor het bevorderen van implementatie van richtlijnen. In: Nuijen J. (2010). Trendrapportage GGZ 2010 Deel 3 Kwaliteit en effectiviteit (blz. 129- 153). Utrecht: Trimbos-instituut.
- Smolders, M., Laurant, M, Verhaak, P., Prins, M., Marwijk, H., Penninx, B., Wensing, M., & Grol, R. (2009). Adherence to evidence-based guidelines for depression and anxiety disorders is associated with recording of the diagnosis. Gen Hosp Psychiatry. 31(5):460-9.
- Splunteren, P. van, Bosch A. van den, Kok I., & Nuijen J. Implementatie van kennis: de impact van doorbraakprojecten in de GGZ. In: Nuijen J. (2010) Trendrapportage GGZ 2010 (blz. 83-127). Utrecht: Trimbos-instituut.
- Splunteren, P. van, Everdingen, J. van, Janssen, S. et.al. (2001). Doorbreken met resultaten. Verbetering van de patiëntenzorg met de doorbraakmethode. Assen: Van Gorcum.
- Tummers, L. (2011). De spagaat van de GGZ en manieren om er uit te komen. ZMMagazine, 5, 12-14.
- Verburg, H. van, Laport, R., & Boerema, I. (2008). Hebben zorgprogramma's de praktijk verder geholpen? In J. Havenaar, P. van Splunteren & J. Wennink (red.). Koersen op kwaliteit in de GGz. Assen: Van Gorcum.
- Weeghel, J. van (2010), Verlangen naar volwaardig burgerschap; maar wat doen we in de tussentijd? Oratie. Tilburg: Universiteit van Tilburg.
© 2010-2023 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 0167-7454
De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.
Jaargang 56, nr. 1, maart 2023
Inloggen VGCt en VVGT
Leden van de VGCt en de VVGT loggen in via de site van hun vereniging. Als u op die site bent ingelogd als lid, vindt u daar een button naar het Tijdschrift voor Gedragstherapie.
Nieuwsbrief Boom Psychologie
Meld u nu aan voor de maandelijkse nieuwsbrief van Boom Psychologie & Psychiatrie en blijf op de hoogte van de nieuwste uitgaven en aantrekkelijke aanbiedingen.
Aanmelden >>
