MENU
  • Home
  • Actueel
    • Nieuws
  • Inhoud
    • Online First artikelen
    • Laatste nummer
    • Archief
    • Rubrieken
    • Artikelen
    • Boekbespreking
    • Kort instrumenteel
    • Redactioneel
    • Forum
  • Auteurs
    • Overzicht auteurs
    • Auteursrichtlijnen
    • Artikel indienen
  • Abonnementen
    • Abonnement aanvragen
    • Proefabonnement
  • Over TvG
    • Achtergrond
    • Redactie
    • VGCT
    • VVGT
    • Adverteren
    • Links
    • Contact
Inloggen
Inhoud
Inhoudsopgave jaargang 2022 / Online first
PDF  

De invloed van dissociatieve symptomen op de effectiviteit van psychotherapie voor posttraumatische-stressklachten

Een meta-analyse
Chris Hoeboer, Rianne de Kleine, Marc Molendijk, Maartje Schoorl, Danielle Oprel, Joanne Mouthaan, Willem van der Does, Agnes van Minnen
19 april 2022

Nederlands English

Samenvatting

Veel mensen met een posttraumatische-stressstoornis (PTSS) hebben dissociatieve symptomen. Het is onduidelijk of deze dissociatieve symptomen een negatief effect hebben op de behandeleffectiviteit van psychotherapie voor PTSS. Het doel van deze studie was om de invloed van dissociatieve symptomen op de uitkomsten van psychotherapie voor PTSS te bepalen in een meta-analyse. We hebben hiervoor systematisch gezocht naar relevante klinische trials in de volgende wetenschappelijke databases: Cochrane, Embase, PILOTS, PsycINFO, Pubmed en Web of Science. Vervolgens is de invloed van dissociatieve symptomen op de behandeleffectiviteit van psychotherapie voor PTSS onderzocht met een random effect meta-analyse. We hebben 21 klinische trials (waarvan 9 gerandomiseerd) geïncludeerd met in totaal 1.14 patiënten. De methodologische kwaliteit van een derde van de studies was laag. Dissociatieve symptomen voorafgaand aan de behandeling waren niet gerelateerd aan de behandeleffectiviteit in patiënten met PTSS (Pearsons correlatiecoëfficiënt = 0,04, 95% betrouwbaarheidsinterval: - 0,04; 0,13). Er was een grote heterogeniteit tussen studies, die niet werd verklaard door moderatoren, zoals of de behandeling traumagericht was. We vonden geen indicatie voor publicatiebias. Concluderend vonden wij geen evidentie voor het idee dat dissociatieve symptomen de effectiviteit van psychotherapie voor PTSS verminderen.

Summary

The influence of dissociative symptoms on the effectiveness of psychotherapy for post-traumatic stress symptoms

Many patients with Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD) suffer from dissociative symptoms. The question of whether these dissociative symptoms negatively influence the effectiveness of psychotherapy for PTSD is unresolved. The aim of this study was to determine the influence of dissociative symptoms on psychotherapy outcome in PTSD. We conducted a systematic search in Cochrane, Embase, PILOTS, PsycINFO, Pubmed and Web of Science for relevant clinical trials. A random-effects meta-analysis examined the impact of dissociation on psychotherapy outcome in PTSD. Twenty-one trials (of which 9 randomized controlled trials) with 1,714 patients were included. Pre-treatment dissociation was not related to treatment effectiveness in patients with PTSD (Pearson's correlation coefficient = .04, 95% confidence interval: -.04; .13). Between-study heterogeneity was high but was not explained by moderators such as trauma focus of the psychotherapy or risk of bias score. There was no indication for publication bias. We found no evidence that dissociation moderates the effectiveness of psychotherapy for PTSD. The quality of some of the included studies was relatively low, emphasizing the need for high-quality clinical trials in patients with PTSD. The results suggest that pre-treatment dissociation does not determine psychotherapy outcome in PTSD.

Trefwoorden

posttraumatische-stressstoornis dissociatie psychotherapie traumagerichte therapie

Keywords

post-traumatic stress disorder dissociation psychotherapy trauma-focused therapy

Onbeperkt toegang tot het online archief?

Wilt u dit artikel en alle andere artikelen in het archief onbeperkt kunnen lezen?
Log in of neem een abonnement.

Aanmelden
Vorige Inhoudsopgave Volgende
Twitter Facebook Linkedin
Delen Print PDF

© 2010-2023 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 0167-7454


De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:


Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.

Jaargang 56, nr. 1, maart 2023

Neem een ABONNEMENT Laatste nummer Archief

Inloggen VGCt en VVGT

Leden van de VGCt en de VVGT loggen in via de site van hun vereniging. Als u op die site bent ingelogd als lid, vindt u daar een button naar het Tijdschrift voor Gedragstherapie.

Nieuwsbrief Boom Psychologie

Meld u nu aan voor de maandelijkse nieuwsbrief van Boom Psychologie & Psychiatrie en blijf op de hoogte van de nieuwste uitgaven en  aantrekkelijke aanbiedingen.

Aanmelden >>

Boeken

Alles over psychische stoornissen
American Psychiatric Association
€ 39,95
Meer informatie
DSM-5: Oefenboek
American Psychiatric Association
€ 59.95
Meer informatie
Positieve psychologie - De toepassingen
Fredrike Bannink
€ 24,95
Meer informatie

Stichting Tijdschrift voor Gedragstherapie

Privacy policy

Algemene voorwaarden

© 2010-2023
Boom uitgevers Amsterdam

Redactie

Secretariaat J.L. Wolters
Weltevreden 61

3811 NR  Amersfoort
redactie@tijdschriftgedragstherapie.nl

Abonnementenadministratie

Boom uitgevers Amsterdam B.V.

Postbus 15970

1001 NL Amsterdam

Nederland

(020) 520 01 20

abonnementen@bua.nl