Behandeling van de gegeneraliseerde angststoornis: anders leren denken over piekeren of leren verdragen van onzekerheden? Een gerandomiseerde, gecontroleerde studie
Samenvatting
De resultaten van een beperkt aantal effectstudies duiden er op dat metacognitieve therapie (MCT) en intolerantie-voor-onzekerheid therapie (IOT) werkzame behandelingen voor de gegeneraliseerde angststoornis (GAS) zijn. In het hier beschreven gerandomiseerde, gecontroleerde onderzoek werd de effectiviteit van MCT en IUT vergeleken in een ambulante behandelsetting. Honderzesentwintig volwassen GAS-patiënten werden random verdeeld over drie condities, MCT, IUT, of een wachtlijstgroep (WL). Patiënten in de behandelcondities ontvingen maximaal 14 wekelijkse sessies, patiënten inde WL-groep ontvingen pas na 14 weken een behandeling. Om het effect van de behandelingen in kaart te brengen werden op drie momenten een piekervragenlijst (de Penn State Worry Questionnaire; PSWQ) en een angstdispositievragenlijst (de Zelfbeoordelingsvragenlijst, versie 2; ZBV-2) afgenomen, te weten voorafgaand aan, direct na en zes maanden na afsluiting van de behandeling. Zowel bij afsluiting van de behandeling als zes maanden later bleken beide behandelingen tot significante afname van zowel piekeren als angst te hebben geleid. Dit effect werd niet waargenomen in de WL-conditie. De gevonden effecten en de herstelpercentages waren in beide condities groot. Hoewel beide behandelingen dus effectief bleken, lieten de resultaten zien dat MCT effectiever is dan IUT.
Literatuur
- American Psychiatric Association (APA) (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, 4th edition, text revision (DSM-IV-TR). Washington: APA.
- Cohen, J. (1992). A power primer. Psychological Bulletin, 112, 155-159.
- Covin, R., Ouimet, A.J., Seeds, P.M., & Dozois, D.J.A. (2008). A meta-analysis of CBT for pathological worry among clients with GAD. Journal of Anxiety Disorders, 22, 108-116.
- Dugas, M.J., & Ladouceur, R. (2000). Treatment of generalised anxiety disorder: Targeting intolerance of uncertainty in two types of worry. Behavior Modification, 24, 635-658.
- Dugas, M. J., & Robichaud, M. (2007). Cognitive-behavioral treatment for generalized anxiety disorder: From science to practice. New York/London: Routledge.
- D'Zurilla, T.J., & Nezu, A.M. (1999). Problem-solving therapy: A social competence approach to clinical intervention (2nd ed.). New York, NJ: Springer.
- Fisher, P.L. (2006) The efficacy of psychological treatments for generalised anxiety disorder? In G.C.L. Davey & A. Wells (Eds.), Worry and its psychological disorders: Theory, Assessment and Treatment (pp.359-378). Chichester: Wiley.
- Groenestijn, M.A.C. van, Akkerhuis, G.W., Kupka, R.W., Schneider, N., & Nolen, W.A. (1999). Gestructureerd klinisch interview voor de vaststelling van DSM-IV as-1-stoornissen. Lisse: Swets & Zeitlinger.
- Heiden, C. van der (2009). Metacognitieve therapie bij gegeneraliseerde angst (serie Protocollen voor de GGZ). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
- Heiden, C. van der, & Broeke, E. ten (2009). The when, why and how of worry exposure. Cognitive Behavioral Practice, 16, 386-393.
- Heiden, C. van der, Broeke, E. ten, & Verbraak, M. (2009) Gegeneraliseerde angststoornis. In: E. ten Broeke, K. Korrelboom & M. Verbraak (red.), Praktijkboek geïntegreerde cognitieve gedragstherapie. Bussum: Uitgeverij Coutinho.
- Heiden, C. van der, Muris, P., Van der Molen, H. T. (2012) Effectiveness of cognitive therapy for generalized anxiety disorder: A randomized controlled trial comparing metacognitive therapy and intolerance-of-uncertainty therapy. Behaviour Research and Therapy, 50, 100-109.
- Hunot, V., Churchill, R., & Silva de Lima Teixeira, V. (2007). Psychological therapies for generalized anxiety disorder. (Review). Cochrane Database Systematic Review, 1, D001848.
- Jacobson, N.S., & Truax, P. (1991). Clinical significance: A statistical approach to defining meaningful change in psychotherapy research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59, 12-19.
- Mitte, K (2005). Meta-analysis of cognitive-behavioral treatments for generalized anxiety disorder: a comparison with pharmacotherapy. Psychological Bulletin, 131, 785-795.
- Ploeg, H.M. van der (2000). Handleiding bij de Zelf Beoordelings Vragenlijst. Een Nederlandstalige bewerking van de Spielberger State-Trait Anxiety Inventory. Lisse, The Netherlands, Swets & Zeitlinger.
- Rijsoort, S. van, Vervaeke, G., & Emmelkamp, P. (1997). De Penn State Worry Questionnaire en de Worry Domains Questionnaire: Eerste resultaten bij een normale Nederlandse populatie. Gedragstherapie, 30, 121-128.
- Wells, A. (1995) Metacognition and worry: A cognitive model of generalised anxiety disorder. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 23, 301-320.
- Wells, A. (2009). Metacognitive therapy for anxiety and depression. New York/London: The Guilford Press.
© 2010-2020 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 0167-7454
De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.
Jaargang 53, nr. 3, september 2020
Inloggen VGCt en VVGT
Leden van de VGCt en de VVGT loggen in via de site van hun vereniging. Als u op die site bent ingelogd als lid, vindt u daar een button naar het Tijdschrift voor Gedragstherapie.
Nieuwsbrief Boom Psychologie
Meld u nu aan voor de maandelijkse nieuwsbrief van Boom Psychologie & Psychiatrie en blijf op de hoogte van de nieuwste uitgaven en aantrekkelijke aanbiedingen.
Aanmelden >>
