In de eerste bijdrage, van Gert-Jan Hendriks en Richard Oude Voshaar, staan verschillen in diagnostiek en presentatie van angststoornissen en depressies centraal. De herkenning van angststoornissen en depressies bij ouderen is complexer en gebrekkiger dan bij 18-65-jarige volwassenen met deze stoornissen en draagt mede bij aan een lagere verwijsratio voor gerichte psychologische behandelingen.
Daarna volgt een bijdrage van Bas van Alphen die een aantal praktische handvatten aanreikt voor de diagnostiek van persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen.
Vervolgens beschrijven Noortje Janssen en Marcus Huibers hoe gedragsactivatie ingezet kan worden bij de behandeling van ouderen met depressieve klachten (zie ook het gratis artikel). Zij constateren dat deze zeer geschikt is voor toepassing door de verpleegkundig ondersteuner in de huisartsenpraktijk. Ouderen komen gemiddeld vaker bij de huisarts, met somatische klachten, dan jongere volwassenen.
In een bijdrage van Tanja Su, Noortje Janssen en Patricia van Oppen komt aan de orde hoe de gebruikelijke cognitieve gedragstherapie voor depressieve stoornissen met enige aanpassingen effectief ingezet kan worden bij ouderen.
Life Review, ook wel reminiscentietherapie genoemd, is een bewezen effectieve, gestructureerde, korte psychologische behandeling waarbij het narratief van de depressieve oudere patiënt centraal staat. Gerben Westerhof en Ernst Bohlmeier beschrijven op inzichtelijke, aansprekende wijze deze interventie.
Gert-Jan Hendriks, Noortje Janssen, Rosanne van den Berg en Richard Oude Voshaar vervolgen met een overzicht van de effecten van cognitieve gedragstherapie bij ouderen met angst- en dwangstoornissen en PTSS, en benadrukken dat er geen enkele reden is om op voorhand de reguliere CGT op grond van enkel de leeftijd aan te passen.
Denise Hanssen en Dorine van Driel laten zien dat cognitief-gedragstherapeutische interventies zich prima lenen voor toepassing bij ouderen met zowel verklaarde als onverklaarde somatische problematiek.
Het nummer sluit af met een beschrijving van de toepassing van schematherapie bij ouderen met persoonlijkheidsproblematiek door Silvia van Dijk en Martine Veenstra. Hun uitgebreide casusbeschrijving illustreert hoe ook op oudere leeftijd hardnekkige, maladaptieve patronen met psychotherapie kunnen verbeteren.
Met dit themanummer hopen de gastredacteuren een lans te breken voor systematische toepassing van de gebruikelijke psychologische interventies bij de meest voorkomende psychische stoornissen op oudere leeftijd.
